اکو قلب زنان چیست؟ چه تفاوتی با اکو مردان دارد؟
در واقع اکو قلب یا اکوکاردیوگرافی نوعی روش تصویربرداری بیخطر است که در آن با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا تصاویر متحرکی از قلب ایجاد می شود. اگر چه اکوی قلب زنان و مردان هر دو با یک هدف و جهت تشخیص و ارزیابی بیماریهای قلبی استفاده می شود، اما به دلیل تفاوتهای آناتومیک مردان و زنان، تفاوتهای کوچکی در نحوه انجام آن وجود دارد.
به عنوان مثال در برخی موارد به دلیل تفاوت در فرم بدن ممکن است پروب اکو هنگام انجام آن برای زنان و مردان زاویه قرارگیری متفاوتی داشته باشد و یا به دلیل وجود سینه در اندام زنان این امکان وجود دارد که در اکو قلب زنان از موقعیتهای خاصی جهت دریافت تصاویر واضحتر قلب استفاده شود.
آشنایی با انواع اکو قلب زنان
بطور کلی انجام اکو قلب به دو صورت شکل می گیرد:
اکو قلب ترانس توراسیک
این اکو به عنوان رایج ترین نوع اکو شناخته می شود که از طریق قفسه سینه انجام می شود. این روش شامل ابتدا مالیدن یک ژل روان کننده بر روی سینه و سپی حرکت یک پروب یا مبدل بر روی قفسه سینه می باشد. این مبدل امواج صوتی را به سوی قلب می فرستد و انعکاس این امواج به صورت تصویر روی صفحه نمایش دیده می شود.
اکو قلب ترانس اِسوفاژیال
این روش نسبت به روش قبل کمی مشکل تر است. در طول این روش پروب به جای تماس بر روی قفسه سینه از راه دهان و مری وارد بدن شده و به قلب نزدیک می شود. این روش در صورتی تجویز می شود که نیاز به دریافت تصاویر دقیق تری از قلب مخصوصا از قسمتهای پشتی قلب احساس شود.
بدیهی است که مشورت با پزشک متخصص جهت انتخاب نوع اکوکاردیوگرافی مناسب جهت تشخیص بیماری شما را در دریافت نتیجه بهتر و دسترسی به درمانهای سریعتر یاری می کند.
مزایای اکو قلب زنان
بعد از آزمایش نوار قلب، اکو قلب روشی رایج است که توسط پزشک برای بررسی و تشخیص بیماریهای قلبی تجویز می شود. از مزایای اکو قلب زنان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- غیرتهاجمی بودن: اکو قلب روشی بدون درد و بدون نیاز به تزریق ماده حاجب است.
- بیخطر بودن: امواج صوتی استفاده شده در اکو قلب هیچ گونه خطری برای بدن ندارد.
- دقت بالا: اکو قلب تصاویر بسیار دقیقی از قلب ارائه میدهد.
- سرعت بالا: مدت زمان انجام اکو قلب معمولا کوتاه است و زمان زیادی نمی برد.
- هزینه مناسب: این روش نسبت به سایر روشهای تصویربرداری، داری هزینه کمتری می باشد.
اکو قلب زنان چگونه انجام میشود؟
از آنجا که اکو روشی ساده و کوتاه و بی خطر می باشد، انجام آن نیز شامل مراحلی ساده است. به ترتیب:
- آمادگی: ابتدا بیمار لباسهای بالاتنه خود را در می آورد و به پشت روی تخت دراز می کشد.
- کاربرد ژل: یک ژل روانکننده روی قفسه سینه مالیده میشود تا انتقال امواج صوتی از روی پوست روانتر و بهتر صورت پذیرد.
- قرار دادن پروب: پزشک یا تکنسین سونوگرافی، پروب یا مبدل را روی قفسه سینه حرکت میدهد.
- تصویربرداری: امواج صوتی از طریق به سمت قلب ارسال میشوند و انعکاس آنها به شکل تصاویری از قلب بر روی مانیتور دیده می شود.
- تفسیر تصاویر: پزشک بعد از مشاهده تصاویر آنها را بررسی کرده اطلاعات مفیدی را در مورد وضعیت قلب بیمار به دست می آورد.
چه اتفاقاتی در طول اکو قلب می افتد؟
این امکان وجود دارد که در حین انجام اکو قلب از شما خواسته شود که نفسهای عمیق بکشید. این کار به دریافت تصاویر بهتر از قلب کمک می کند. ممکن است لازم باشد به سمت چپ و یا راست بچرخید تا پزشک بتواند قلب شما را از زوایای مختلف ببیند و بررسی نماید و یا احتمال دارد که نیاز باشد برای مدت چند ثانیه نفس خود را حبس کنید. این کار موجب دریافت تصاویر واضحتر از دریچه های قلب می شود.
مراحل آمادگی قبل از اکو قلب برای خانمها شامل چه مواردی است؟
همانطور که مکررا گفته شد اکو قلب زنان یک روش ساده و امن و بدون درد است و معمولا نیازی به آمادگی قبلی خاصی ندارد، ولی در برخی موارد ممکن است توصیه هایی توسط پزشک برای شما در نظر گرفته شود. مواردی مانند لباسی که به راحتی از کمر به بالا باز شود و دور کردن جواهرات و سایر اشیاء فلزی از جمله این توصیه ها هستند.
ناشتایی قبل از اکو قلب زنان
بطور عمومی برای انجام اکو قلب معمولی نیازی به ناشتا بودن نیست اما اگر اکو قلب تجویزی از راه مری باشد معمولا باید 8 ساعت قبل از انجام آن ناشتا بود و از خوردن و آشامیدن اجتناب کرد. در مورد قطع و یا مصرف داروها قبل از هر دو نوع اکو قلب زنان دستور پزشک تعیین کننده می باشد.
چه زمانی انجام اکو قلب زنان لازم است؟
موارد متعددی وجود دارد که پزشک را در مورد خانمها مجاب به تجویز اکو قلب زنان نماید. از جمله آنها می توان از موقعیتهای زیر نام برد:
- قبل از بارداری: اکو قلب زنان برای بررسی سلامت قلب خانمهایی که قصد بارداری دارند و دارای سابقه بیماری قلبی و یا عوامل خطرساز بالا مانند فشار خون و دیابت و چربی هستند، ضروری است.
- در دوران بارداری: انجام اکو قلب برای نظارت بر سلامت قلب مادر و جنین در خانمهایی که در طول دوره بارداری خود با علائمی مانند تنگی نفس، خستگی و یا تورم پا روبرو هستند و یا مبتلا به بیماریهای قلبی می باشند توسط پزشک تجویز می شود.
- پس از زایمان: برخی از خانمها ممکن است به دلیل پروسه زایمان، دچار تغییرات قلبی و یا ایجاد عوارض احتمالی شوند. انجام اکو برای این خانمها نیز جهت بررسی این موارد ضرورت دارد.
- در صورت وجود علائم: در صورت بروز علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، تپش قلب، سرگیجه یا تورم پاها، پزشک ممکن است اکو قلب را تجویز کند.
- به عنوان بخشی از غربالگری: برای غربالگری بیماریهای قلبی در زنانی که دارای عوامل خطر هستند.
اکو قلب زنان چقدر طول میکشد؟
بطور کلی اکو قلب روشی سریع است اما در برخی موارد مدت زمان لازم برای انجام یک اکو با توجه به نوع آن و شرایطی که بیمار در آن قرار دارد متفاوت می شود. بطور معمول اکو قلب از روی قفسه سینه به عنوان نوع رایج اکو، نیازمند زمانی در حدود 15 تا 30 دقیقه می باشد، در حالی که اکو مری به دلیل آماده سازی و قرار دادن پروب در مری، کمی بیشتر و در حدود 30 تا 45 دقیقه طول می کشد.
در پاره ای از موارد پزشک با احساس نیاز به بررسی دقیقتر، تصاویر بیشتری از زوایای مختلف قلب می گیرد که این مسئله نیز به افزایش زمان اکو منجر می شود. نکته دیگر، همکاری یا عدم همکاری بیمار در حین انجام اکو است که بر مدت زمان اکو موثر است. در نهایت بدیهی است که مهارت پزشک متخصص عامل این آزمایش نیز بر کیفیت و زمان انجام اکو تاثیر بسزایی دارد. انجام اکوکاردیوگرافی توسط یک پزشک مجرب و با سابقه درخشان، اطمینان و آرامش خاطر را در تمامی مراحل تشخیص و درمان به شما عزیزان هدیه می دهد.
در اکو قلب زنان چه چیزی مشخص میشود؟
اکوکاردیوگرافی روشی است که با استفاده از تصاویر ایجاد شده توسط امواج صوتی ساختار قلب و سلامت جریان خون را ارزیابی می کند. انجام یک اکو قلب مجموعه ای از اطلاعات زیر را در اختیار یک پزشک متخصص قرار می دهد.
- اندازه و شکل قلب: آیا قلب بزرگ شده است یا شکل آن طبیعی نیست؟
- ضخامت دیوارههای قلب: آیا دیوارههای قلب ضخیم یا نازک شدهاند؟
- عملکرد دریچههای قلب: آیا دریچهها به درستی باز و بسته میشوند؟
- جریان خون در قلب: آیا جریان خون در قلب طبیعی است یا انسداد وجود دارد؟
- اندازه حفرههای قلب: آیا حفرههای قلب بزرگ یا کوچک شدهاند؟
- وجود لخته خون: آیا لخته خونی در قلب وجود دارد؟
- تومورهای قلبی: آیا توموری در قلب وجود دارد؟
- نقصهای مادرزادی قلب: آیا قلب با نقص مادرزادی همراه است؟
- آسیب به عضله قلب: آیا عضله قلب آسیب دیده است؟
- فشار خون در رگهای خونی اطراف قلب: آیا فشار خون در رگهای خونی اطراف قلب طبیعی است؟
جواب اکو قلب چه چیزهایی را نشان میدهد؟
پس از انجام اکو قلب زنان پزشک با مشاهده و تفسیر تصاویر حاصله، به اطلاعات مهمی دست می یابد که این اطلاعات به تشخیص دقیق وضعیت قلب بیمار و اتخاذ بهترین تصمیم جهت درمان کمک شایانی می کند. تشخیص مواردی همچون:
- بیماریهای دریچهای قلب: مانند تنگ شدن یا نشت دریچهها
- بیماریهای ماهیچه قلب (کاردیومیوپاتی): ضخیم شدن، نازک شدن یا سفت شدن غیر طبیعی عضله قلب
- نقصهای مادرزادی قلب: مشکلات قلبی که از بدو تولد وجود دارند
- مشکلات ریتم قلب (آریتمی): نامنظمی در ضربان قلب
- نارسایی قلبی: ناتوانی قلب در پمپاژ خون کافی به بدن
- لختههای خون در قلب: که میتواند منجر به سکته مغزی شود
- تومورهای قلبی: رشد غیر طبیعی سلولها در قلب
علاوه بر تشخیص بیماریهای فوق ، اکو قلب زنان به پزشک کمک میکند تا:
- شدت بیماری را تعیین کند.
- اثربخشی درمان را ارزیابی کند.
- پیشرفت بیماری را دنبال کند.
چرا اکوی قلب زنان مهم است؟
اکو قلب به جهت بررسی سلامت قلب روشی بسیار مهم به شمار می آید. انجام اکو قلب زنان از جهات بسیاری دارای اهمیت است. مانند:
تغییرات هورمونی
زنان در طول دوران قاعدگی، بارداری و پس از آن دوران یائسگی، دچار نوسانات هورمونی زیادی می شوند که این نوسانات با اثرگذاری بر روند عملکرد قلب و عروق می توانند خطرات ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش دهند.
بارداری
شروع بارداری و طی دوران آن موجب تغییرات مهم و زیادی در بدن زنان می شود. از جمله این تغییرات می توان به افزایش حجم خون و تغییرات در فشار خون اشاره کرد، که تمام این موارد به دلیل تاثیر بر فعالیت قلب و عروق خونی نیاز به بررسی و نظارت بیشتر را در طول دوران بارداری افزایش می دهند.
بیماریهای قلبی مادرزادی
برخی از زنان از بدو تولد مبتلا به بیماریهای قلبی هستند که این بیماریها در طول زندگی آنها ممکن است مشکلی ایجاد نکنند اما به هنگام بارداری و یا یائسگی امکان تشدید آنها وجود دارد.
عوامل خطر
در زنان عواملی مانند فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا و چاقی که خطر بیماریهای قلبی را افزایش میدهند، شایع هستند که این عوامل نیز نیاز به بررسیهای قلبی را امری ضروری می نماید.
