آشنایی با تست نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام
تست نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG) نوعی تست پزشکی محسوب می شود که به تشخیص ناهنجاری‌های قلبی، با اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی قلب هنگام انقباض آن می پردازد. الکتروکاردیوگراف دستگاهی است که نوار قلب بیمار را ثبت می کند. این دستگاه با ثبت فعالیت الکتریکی عضله قلب، داده های حاصل را روی صفحه مانیتور یا کاغذ ترسیم و نمایش می دهد. سپس تحلیل این داده ها توسط پزشک صورت می گیرد.
نوار قلب مربوط به یک قلب سالم، دارای شکل مشخصی می باشد. ایجاد هر گونه بی نظمی در ریتم قلب یا آسیب به عضله قلب می تواند سبب تغییر در فعالیت الکتریکی قلب شده، به گونه ای که بر شکلECG یا نوار قلب نیز تأثیر بگذارد.
پزشک، انجام تست نوار قلب را به افرادی که ممکن است به دلیل سابقه خانوادگی، سیگار کشیدن، اضافه وزن یا دیابت، کلسترول یا فشار خون بالا در معرض ابتلا به بیماری قلبی باشند، توصیه می کند.
علاوه بر آن، در صورت وجود علائم دیگری در فرد که در زیر به آنها اشاره می شود، انجام تست نوار قلب توصیه می شود:
وجود درد در قفسه سینه
تنگی نفس
احساس سرگیجه و آشفتگی
احساس ضعف
ضربان قلب نا منظم یا تپش قلب
غالباً تست نوار قلب به منظور نظارت بر سلامت افراد دارای مشکلات قلبی، ارزیابی ضربان سازهای مصنوعی قلب و همچنین بررسی تأثیر برخی از داروها بر قلب صورت می گیرد.
معرفی روش ECG یا الکتروکاردیوگرام
به منظور انجام تست ECG لازم نیست محدودیتی در مصرف مواد غذایی یا نوشیدن مایعات اعمال شود. همیشه سعی کنید پیش از انجام نوار قلب با پزشک خود در رابطه با داروهایی که مصرف می کنید، مشورت نمایید.
زمانی تست ECG بهترین عملکرد را خواهد داشت که پوست شما تمیز، خشک و فاقد هرگونه روغن و لوسیون باشد. با توجه به اینکه مو می تواند مانع از تماس مناسب الکترودها به پوست گردد، از این رو، در صورت نیاز نواحی مورد نظر تراشیده می شود.
اتصال الکترودها یا سنسورها به قفسه سینه، بازوها و پاها انجام می شود. این الکترودها قادر به تشخیص جریان های الکتریکی تولید شده توسط قلب هستند – این جریان ها از طریق الکتروکاردیوگراف اندازه گیری و ثبت می گردند.
سه نوع اصلی ECG که می توان به آنها اشاره نمود، عبارتند از:
ECGدر حال استراحت: فرد مورد نظر در این نوع نوار قلب باید دراز بکشد. در طول تست هیچگونه حرکتی مجاز نیست، زیرا که امکان تداخل ایمپالس های الکتریکی تولید شده توسط سایر عضلات با ایمپالس های تولیدی قلب شما وجود دارد. مدت زمان انجام این نوع ECG معمولاً کوتاه می باشد.
ECGسرپایی: در صورتی که باید تست ECG سرپایی یا هولتر را انجام دهید، حداقل به مدت ۲۴ ساعت باید از یک دستگاه ضبط ضربان قلب قابل حمل استفاده کنید. در صورت متصل بودن به مانیتور، قادر به حرکت در اطراف خود خواهید بود. این نوع ECG مناسب افرادی است که دارای علائم متناوب بوده(توقف-شروع) و در آنها امکان نشان دادن علائم در ECG در حال استراحت وجود ندارد، و همچنین برای افرادی که پس از حمله قلبی بهبود پیدا کرده اند، به کار می رود تا از کارکرد صحیح قلب آنها اطمینان حاصل شود. شما با یادداشت علائم خود و همچنین زمان بروز آنها در یک دفترچه یادداشت، به مقایسه تجربیات خود با ECGمی پردازید.
تست استرس ورزشی (EST): کاربرد این تست جهت ثبت نوار قلب، هنگام دوچرخه‌سواری یا راه رفتن روی تردمیل می باشد. این نوع ECG تقریباً ۱۵ تا ۳۰ دقیقه به طول می انجامد.
پس از انجام تست ECG
پس از اتمام مراحل تست نوار قلب، الکترودها برداشته می شوند. این تست، با توجه به عدم نفوذ در پوست، کاملاً بدون درد و غیر تهاجمی می باشد.
پزشک قادر به تحلیل فوری نتایج ECGبر مبنای سابقه پزشکی، علائم و معاینه بالینی شما خواهد بود.
عوارض احتمالی تست نوار قلب چیست؟
تست الکتروکاردیوگرام به عنوان یک روش ایمن و بی خطر شناخته شده است. در این روش هیچ برق یا جریان الکتریکی به بدن شما ارسال نخواهد شد. ممکن است بعضی از افراد به دلیل داشتن آلرژی یا حساسیت به الکترودها، با قرمزی موضعی پوست روبرو شوند.
مراقبت های لازم در خانه بعد از تست نوار قلب
امکان از سر گرفتن فعالیت های روزمره بلافاصله پس از تست نوار قلب وجود دارد. این تست، یک روش غیر تهاجمی بوده و نیازی به مصرف داروها (مانند داروهای آرام بخش) یا زمان بهبودی ندارد.
مشکلات قلبی که توسط ECG قابل تشخیص هستند
نتایج تست نوار قلب مشخص می کند که به چه درمانی در صورت وجود مشکلات قلبی نیاز دارید.
در ادامه به برخی از مشکلات قلبی که باECG قابل تشخیص است، اشاره خواهیم کرد:
بزرگ شدن اندازه قلب
نقص مادرزادی قلب مربوط به سیستم هدایت (الکتریکی).
ریتم غیر طبیعی قلب (آریتمی) – ضربان قلب سریع، آهسته یا نامنظم
صدمه دیدن قلب مانند مسدود شدن یکی از شریان های آن (انسداد کرونری)
خون رسانی ضعیف به قلب
موقعیت غیر طبیعی قلب
التهاب قلب – پریکاردیت یا میوکاردیت
ایست قلبی در طول اورژانس یا نظارت بر مراقبت های ویژه
اختلال در سیستم هدایت قلب
عدم تعادل در مواد شیمیایی خون (الکترولیت ها) که به کنترل فعالیت قلب می پردازند.
حملات قلبی قبلی
در صورتی که بیماری قلبی اختلالی در فعالیت الکتریکی قلب ایجاد نکند، ممکن است یک نتیجه ECG طبیعی در فرد مبتلا به بیماری قلبی مشاهده شود. در چنین شرایطی، اگر تردیدی در وجود بیماری قلبی باشد، توصیه به انجام سایر روش های تشخیصی می شود.